مديريت منابع انساني - فصل اول
1- مدیریت منابع انسانی را توضیح دهید و رابطه ی آن را با فرایند مدیریت تعیین نمایید ؟
مقصود از مدیریت منابع انسانی یا مدیریت پرسنل ، تامین نیروی انسانی فعالیت هایی است که در زمینه ی کارمندیابی ، گزینش ، آموزش ، تعیین حقوق و پاداش ، ارزیابی عملکرد و توسعه کارکنان انجام می شود ، است .
2- ماهیت برنامه ریزی استراتژیک را شرح دهید ؟
ماهیت برنامهریزی راهبردی یا استراتژیک ؛ مدیران در تصمیم گیری های راهبردی در 3 سطح از سازمان فعالیت می کنند : الف- راهبرد شرکت مادر ب- راهبرد شرکت های وابسته ج – راهبردهای عملیاتی
3- اجزای تشکیل دهنده و در حال تغییر مدیریت منابع انسانی را توضیح دهید ؟
v سازمان ها تحت فشارهای شدید ناشی از رقابت می باشند .
v جهانی شدن رقابت
v حفظ بسیاری از مقررات و آیین نامه ها
v ناهمگونی نیروی کار (زنان – گروههای اقلیت – نزاد- جنس – سن و...
v روندهای سیاسی و حقوقی حاکم
v تغییرات سریع در فن آوری
4- دامنه فعالیت ها و اقدامات مدیریت منابع انسانی شامل چه مواردی است ؟
تجزیه و تحلیل شغل ، برنامه ریزی منابع انسانی و کارمندیابی ، گزینش داوطلبان واجد شرایط ، توجیه و آموزش دادن به کارکنان تازه استخدام ، مدیریت حقوق و دستمزد ، ایجاد انگیزه و مزایا ، ارزیابی عملکرد ، برقراری ارتباط با کارکنان ، توسعه نیروی انسانی و آموزش ، متعهد نمودن کارکنان به سازمان
5- مدیر منابع انسانی باید نسبت به چه مواردی آگاهی لازم را داشته باشد ؟
فرصت برابر و اقدامات مثبت ، ایمنی و بهداشت و سلامتی کارکنان ، رسیدگی به شکایات و داشتن روابط کاری مناسب
6- چند مورد از مسئولیت های مدیران صفی در مورد اثربخش نمودن مدیریت منابع انسانی را بیان کنید ؟
v گماردن افراد مناسب در شغل های مناسب
v آموزش دادن به افراد در مورد کارهایی که برای آن ها تازگی دارد
v بهبود عملکرد هر شخص
v توجیه نمودن افراد تازه استخدام در سازمان
v تقویت روحیه ی همکاری بین کارکنان
v ایجاد شرایط فیزیکی و محیط سالم و امن برای کارکنان
7 – تفاوت اختیارات مدیر صف با مدیر ستاد را بیان کنید ؟
مدیر صفی کار زیردستان را هدایت می کند ، مسئولیت تامین هدف های اصلی سازمان را به عهده دارد مانند : مدیران میهمان پذیریها ، مدیران تولید و فروش
مدیرستادی مدیران صفی را در راه تامین این هدف ها یاری می دهند و با آنها به مشاوره می نشینند . آنها در زمینه های کارمند یابی ، گزینش ، استخدام و تعیین حقوق و مزایا ی کارکنان توصیه های لازم را می دهد . معمولاً مدیران منابع انسانی جزء مدیران ستادی هستند .
8 – سه وظیفه اصلی (مسئولیت مدیران متخصص)مدیر را در زمینه ی منابع انسانی را که به عهده دارد ، بیان کنید ؟
v نقش یا وظیفه صفی : مدیر دایره منابع انسانی از طریق هدایت کردن فعالیت ها ی کسانی که در این دایره و در زمینه های خدماتی مشغول به کار هستند ،وظیفه مدیریت صفی را انجام می دهد .(همچنین احتمالاض قدرت غیرمستقیم اعمال می کنند .)
v ایجاد هماهنگی : مدیران متخصص در زمینه منابع انسانی به عنوان عوامل ایجادکننده ی هماهنگی در زمینه ی فعالیت های کارکنان انجام وظیفه ( کنترل مبتنی بر وظیفه )می نمایند .
v وظیفه ی ستادی ( ارائه خدمات ) : مدیران متخصص در منابع انسانی وظیفه مشاور یا ستادی ایفا می کنند . برای مثال ، مدیر در زمینه امور زیر به سازمان کمک شایانی می نماید : استخدام افراد ، آموزش دادن به آنها ، ارزیابی عملکردها ، تعیین میزان حقوق و پاداش ، ارتقای افراد و اجرای مقررات انضباطی در همه ی سطوح سازمانی .
9- عواملی که باعث ایجاد محیط در حال تغییر (H.R.M ) می شوند ، را نام ببرید ؟
جهانی شدن رقابت – حفظ بسیاری از مقررات – ناهمگونی نیروی کار و ...
10- ناهمگونی نیروی کار را تعریف کنید ؟
هر نوع ویژگی که افراد انسانی را از دیگران متفاوت سازد مثل : سن – نژاد- جنس و ...
11 – مدیریت راهبردی منابع انسانی را تعریف کنید و نقشی را که در فرایند برنامه ریزی راهبردی ایفا می نماید ، بیان کنید ؟
مدیریت راهبردی یا استراتژیک منابع انسانی : مرتبط ساختن هدفهای کوتاه مدت و بلند مدت سازمان با مدیریت منابع انسانی تا بتوان بدان وسیله عملکرد شرکت را بهبود بخشید ، فرهنگ سازمانی را تقویت نمود تا موجب افزایش انعطاف پذیری و نوآوری شود . و نقش : مدیریت منابع انسانی یک شریک راهبردی به حساب می آید که می تواند با مدیران ارشد همکاری کند و راهبردهای شرکت را تدوین و اجرا نماید .مانند :
1- تامین نیروی کار متعهد 2- ایجاد رابطه دو طرفه 3- رفتاری عادلانه و منصفانه 4- محیطی امن و سلامت بهداشتی 5- تقویت جنبه های رقابتی 6- تقویت تعهد تیم کاری
ماهیت برنامه ریزی راهبردی ؛ مدیران در تصمیم گیری های راهبردی در 3 سطح از سازمان فعالیت می کنند : الف- راهبرد شرکت مادر ب- راهبرد شرکت های وابسته ج – راهبرهای عملیاتی
12- جهانی شدن ، پیشرفت فن آوری ، ناهمگونی نیروی کار چه اثرات و تغییراتی در روند و ماهیت کار گذاشته است ؟
الف – جهانی شدن باعث تغییرات سریع و افزایش شدید رقابت شده است و مدیریت منابع کار مجبور به تغییر ماهیت کار ازجمله کاهش نیروی انسانی «گسترده سازی »و افزایش آموزش ها و مهارت های لازم و بیشتر برای افراد باقیمانده شده و همچنین گرایش به تیم های کاری پیدا کرده اند .
ب – پیشرفت فن آوری :مثل رایانه های شخصی و IT و دستگاههای دورنگار و ... باعث شده است که شرکت ها فعالیت های خود را در نقاطی از دنیا بیشتر کنند که نرخ دستمزد کمتر است و نیروی کار هم بیشتر به کارهای خدماتی روی آورده تا تولیدی .
ج- ناهمگونی نیروی کار : سن ، جنس ، نژاد ، ارزش ها و فرهنگ های گوناگون ، سالخورده ها و ... زن ها و اقلیت ها هزینه هایی را برای شرکت ها ، از جمله مهد کودک ، سرویس رفت و آمد ، بیمه ، مرخصی ، بازنشستگی و مراقبت های بهداشتی را به همراه خواهد آورد .
13- قابل ذکرترین روندهایی که در ماهیت کار رخ داده است ، را بیان کنید ؟
v روی آوردن به کارهای خدماتی ( به جای تولیدی )
v روی آوردن به کارهایی که به دانش خاص نیاز دارند
v تاکید بر سرمایه های انسانی
14- ویژگی های مشخص شرکت های امروزی و فردا چیست ؟
بر سرمایه های انسانی و دانش و مهارت و تخصص و آموزش کارگر تاکید دارند .
15 – نقش های جدید مدیریت منابع انسانی را نام برده و یکی را توضیح دهید ؟
v افزایش بهره وری و کاهش هزینه های نیروی کار ( دستمزد )
v واکنش های مدیریت منابع انسانی ( نسبت به فن آوری و رقابت و ...)
v مدیریت منابع انسانی و سازمان های خدماتی
v مدیریت منابع انسانی و تعهد کارکنان
v مدیریت منابع انسانی و راهبردهای شرکت
16- مهم ترین واکنش هایی که مدیریت منابع انسانی در برابر تغییرات فن آوری و نوآوری محصول و چالش های رقبا انجام می دهند ، را ذکر کنید ؟
v کاهش نیروی انسانی
v حذف مدیران میانی ( از ارتفاع کاسته و قاعده را گسترش داده )
v تفویض اختیار و آزادی عمل بیشتر به کارکنان
v تشکیل تیم های تخصصی
موارد فوق موجب افزایش انعطاف پذیری و واکنش مناسب سازمان ها در برابر تغییرات محیط می شوند .
17- دیدگاه های متفاوت درباره ی نقش مدیریت منابع انسانی در فرایند برنامه ریزی راهبردی را ذکر و مقایسه کنید ؟
v یک دیدگاه این است که مدیریت منابع انسانی به هیچ وجه راهبردی نیست و تنها جنبه ی عملیاتی دارد و مثل قدیم نقش ستادی و مشاوره دارد . مانند : انجام کارهای کوچک ،پرداخت حقوق ، اطلاعیه در روزنامه برای استخدام و تعیین سرپرست شیفت شب و ...
v دیدگاه دوم و شاید دقیق تر این است که نقش مدیریت منابع انسانی چیزی جز متناسب ساختن راهبردهای شرکت نیست . مانند : مدیریت ارشد : تدوین راهبرد و مدیریت منابع انسانی : اجرا
v دیدگاه سوم این است که : مدیریت منابع انسانی نقش یک شریک و برابر را ایفا می کند و هم در تدوین و هم اجرا نقش ایفا می کند که در تدوین متوازن و هماهنگ ساختن نقاط قوت و ضعف و سرمایه های داخلی با تهدیدات و فرصت های منابع و رقبای خارجی
v و در اجرای راهبردها : یا نقش مدیریت منابع انسانی در اجرای راهبردها را بنویسید ؟
1- کاهش دادن نیروی انسانی
2- تعهد بسیار قوی در کارکنان
3- کاهش هزینه های مربوط به مراقبت های بهداشتی
4- ایجاد محیطی امن و سالم و بهداشتی
5- رفتار عادلانه و منصفانه
6- ایجاد رابطه دوطرفه و ....